NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
عِيسَى بْنُ
يُونُسَ
أَخْبَرَنِي
أَبِي عَنْ
أَبِي
إِسْحَقَ
عَنْ ذِي
الْجَوْشَنِ
رَجُلٍ مِنْ
الضِّبَابِ
قَالَ أَتَيْتُ
النَّبِيَّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
بَعْدَ أَنْ
فَرَغَ مِنْ
أَهْلِ بَدْرٍ
بِابْنِ
فَرَسٍ لِي
يُقَالُ
لَهَا الْقَرْحَاءُ
فَقُلْتُ يَا
مُحَمَّدُ
إِنِّي قَدْ
جِئْتُكَ
بِابْنِ
الْقَرْحَاءِ
لِتَتَّخِذَهُ
قَالَ لَا
حَاجَةَ لِي
فِيهِ وَإِنْ
شِئْتَ أَنْ
أَقِيضَكَ
بِهِ
الْمُخْتَارَةَ
مِنْ دُرُوعِ
بَدْرٍ
فَعَلْتُ
قُلْتُ مَا
كُنْتُ أَقِيضُهُ
الْيَوْمَ
بِغُرَّةٍ
قَالَ فَلَا حَاجَةَ
لِي فِيهِ
Dıbâb (oğulların)dan
Zülcevşen lakabıyla anılan bir adam'dan rivayet olunmuştur ki:
Ben (müşrik iken)
Peygamber (s.a.v.), Bedir mücâhidlerinin işlerini bitirdikten sonra, kendisine
bana ait Karha diye anılan bir kısrağın tayını götürdüm ve:
"Ey Muhammed sahiplenmen
için sana, karhâ'nın erkek yavrusunu getirdim." dedim.
“Benim Ona ihtiyacım
yok. Eğer sen onu Bedr'in zırhlarından seçilmiş bir zırhla değiştirmemi
istersen (onu) yaparım" buyurdu. Ben de:
"Ben bugün onu
(değil bir zırh) bir atla bile değiştirecek değilim" dedim. (Bunun
üzerine)
"Benim (de) ona
ihtiyacım yok" buyurdu.
İzah:
Ahmed b. Hanbel,
III-484, IV-68.
Metinde kendisinden
Zülcevşen diye bahsedilen zatın ismi ihtilaflıdır. Bazıları bu zatın isminin
Evs olduğunu bazıları da Osman olduğunu söylemişlerdir. Bu rivayetler arasında
en meşhur olanı, bu zatın isminin Şurahbil olduğunu ifade eden rivayettir. Bu
zât vaktiyle İran'a gidip Kisra'nın huzuruna varmış, kisra da ona bir zırh
giydirmişti,
Bu hadiseden sonra
araplar arasında, ilk defa zırh giyen bir kimse olarak bu zata zırh sahibi
anlamına gelen Zülcevşen ismi verildi. Kendisi iyi bir binici ve şairdi.
Ahmed b. Hanbel'in
rivayetinde bu zatın, bir tay hediye etmek üzere Hz. Peygamberin yanına geldiği
zaman, henüz müşrik olduğu ve Hz. Peygamber kendisini, islam'a davet ettiği
halde İslâmı kabul etmediği ve Mekke'nin fethine kadar küfür üzerinde kaldığı
ifade edilmektedir.
Konumuzla ilgili
hadisin ifadesinden anlaşıldığına göre; Hz. Peygamber, küfür diyarında yaşayan
bir kimseye Bedir ganimetleri içerisinde bulunan harp malzemelerinden bir
zırhı seçip vermek istemiş, fakat o müşrik buna ihtiyacı olmadığını belirtince
bundan vazgeçmiştir. Bu durum, küfür diyarına düşmanın işine yarayacak bir
silah götürmenin caiz olduğunu ifade eder. Eğer bu caiz olmasaydı, Hz.
Peygamber, Bedir ganimetleri arasında bulunan güzel bir zırhı o müşriğe
vermeye teşebbüs etmezdi. Hanefi alimlerine göre; bir müslüman, düşman ülkesine
at, silah, esir, demir gibi düşmanın harpte işine yarayacak şeyler götürmesi
caiz değildir. Nitekim İbrahim En-Neha Ata b. Ebî Rebah, Ömer b. Abdül-Aziz
(r.a) de bu görüştedirler.
Sözü geçen alimlere
göre, düşman ülkesine götürülen harp malzemele ri, düşmanın eline geçmekle onları
müslümanlara karşı daha güçlü hale getireceğinden, bu malzemelerin düşman
ülkesine götürülmesi caiz olamaz. Çünkü müslümanlar düşmanın kuvvetlerini
takviye ile değil onu kırmakla ve fitnelerine son vermekle mükelleftirler.
Nitekim yüce Allah Kuran-ı Keriminde "Onlarla savaşın ki: Fitne ortadan
kalksın, din yalnız Allah'ın dini olsun."[Bakara 193] buyurarak bu
mevzudaki hükmünü açıkça ortaya koymuştur. Ayetin sübutu ve hükmü daha kesin
ve açıktır. Konumuz olan hadise tercih edilir.
Bir esir, düşmanın
işine bilfiil yardımcı olacağından düşman ülkesine götürülmesi caiz olmadığı
gibi, silah olarak kullanılabileceği için, düşman ülkesine demirin götürülmesi
de mekruhtur. Bu hususta işlenmiş demirle ham demir arasında bir fark yoktur.
Çünkü işlenmiş demirin aslı ham demirdir. Aynı asıldan çıkan şey hakkında sabit
olan hüküm onun aslı hakkında da sabittir, geçerlidir.
Her ne kadar Hz.
Peygamberin, düşman ülkesine yiyecek maddesi gönderdiğine dair Şemame b. Esan
El-Hanefi'den rivayet edilmiş bir hadis varsa da, hadis munkati olduğundan,
delil olma niteliğinden mahrumdur.